Almanya'da iç istihbarattan sorumlu Anayasayı Koruma Teşkilatı (BfV), Almanya için Alternatif (AfD) partisini 2 Mayıs itibarıyla "kesin olarak aşırı sağcı bir oluşum" olarak sınıflandırdı. BfV'den yapılan açıklamada, "partinin insan onurunu hiçe sayan, anayasayla bağdaşmayan politik duruşu" karara gerekçe olarak gösterildi.
AfD'nin artık yalnızca bir "şüpheli vaka" olmadığına kanaat getiren BfV, partinin anayasal düzene karşı faaliyet yürüten ve sistematik olarak ayrımcılığı körükleyen bir yapı olduğunu bildirdi.
Kurumun açıklamasında, partinin genel politik çizgisinin yanı sıra parti siyasetçilerin beyanları ve aşırı sağcı kişi ve gruplarla olan bağlantılarının değerlendirildiği kapsamlı bir raporun sonucunda bu karara varıldığı vurgulandı.
"İnsan onurunu zedeleyen bir halk anlayışı"
BfV, partide hakim olan "etnik köken temelli halk anlayışının" anayasal düzene aykırı olduğunu belirtti. Açıklamada, AfD'nin özellikle Müslüman göçmen kökenli Alman vatandaşlarını etnik olarak tanımladığı "Alman halkı" tanımına dahil etmediği ve bu anlayışın "eşit yurttaşlığı reddeden, dışlayıcı bir ideolojiye" dayandığı ifade edildi.Partinin söz konusu ideolojik yaklaşımının, sığınmacılar, Müslümanlar ve diğer azınlık gruplara karşı sistematik nefret söylemini meşrulaştırdığına dikkat çeken BfV, örnek olarak partili yetkililerin sıkça kullandığı "bıçaklı göçmenler" gibi terimlerin, belirli grupları şiddetle özdeşleştiren genellemeler olduğunu aktardı.
Üç yıl süren izleme ve 1100 sayfalık rapor
AfD uzun süredir Anayasa Koruma Teşkilatı'nın takibindeydi. 2022 yılında Köln İdare Mahkemesi, 2024 yılında ise Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti Yüksek İdare Mahkemesi, partinin "şüpheli vaka" olarak izlenmesini hukuki olarak onaylamıştı. BfV, 2024'ten sonra yapılan analizlerle birlikte AfD'yi artık "kesin olarak aşırı sağcı bir yapı" şeklinde tanımlamanın hukuki zemininin oluştuğunu bildirdi.
BfV Başkan Yardımcıları Sinan Selen ve Silke Willems, alınan karara ilişkin yaptıkları ortak açıklamada, "AfD'nin temsilcilerinin açıklamaları ve parti içindeki gelişmeler, anayasal düzenin temel ilkelerine açık bir tehdit oluşturuyor. Partinin halk anlayışı, insan onurunu sistematik olarak ihlal ediyor" ifadelerini kullandı.
İçişleri Bakanı Faeser: AfD anayasal düzene karşı bir parti
Görevi devretmeye hazırlanan İçişleri Bakanı Nancy Faeser de kararı destekleyen bir açıklamada bulundu.
Sosyal Demokrat Parti (SPD) üyesi Faeser, "AfD'nin artık açıkça anayasal düzene karşı faaliyet gösteren bir parti olduğu belgelenmiştir. Bu, insanların etnik kökenine göre ayrımcılığa uğradığı bir anlayış ve bu Anayasa'nın 1'inci maddesindeki insan onuru ilkesine açıkça aykırıdır" diye konuştu. BfV'nin bağımsız çalıştığının altını çizen Faeser, "Bu yeni değerlendirme, bağımsız mahkemeler tarafından da denetlenecektir. Almanya bir hukuk devletidir ve son kararı her zaman yargı verir" ifadelerini kullandı.
AfD'den karara tepki
AfD'den ilk tepki Genel Başkan Yardımcısı Stephan Brandner'den geldi. Brandner, partisi hakkında iç istihbarat teşkilatı tarafından verilen kararı sert bir dille eleştirdi. Brandner, "Talimatla hareket eden BfV'nin bu kararı içerik açısından tamamen saçmalık, hukuk ve yasayla hiçbir ilgisi yok ve sadece kartelleşmiş partilerin AfD'ye karşı yürüttüğü siyasi mücadelenin bir parçası" diye konuştu. Brandner, "tek gerçek muhalefet gücüne karşı, adil olmayan bir siyasi hamle" olarak nitelendirdiği adımın kendilerini şaşırtmadığını kaydetti.
Almanya'da 23 Şubat'ta yapılan erken genel seçimlerde oyların yüzde 20,6'sını almayı başararak meclisteki ikinci en büyük güç hâline gelen AfD, son dönemlerde yapılan bazı anketlerde de birinci sıraya yükselmiş bulunuyor.