Et ve Süt Kurumunun (ESK), 2021-2022 yıllarına ilişkin hesapları, TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonunda görüşüldü.
ESK Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür Vekili Melik Daloğlu, komisyondaki sunumunda, tarım ve hayvancılık sektörünün, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de ekonomik ve sosyal kalkınma açısından önemli bir yere sahip olduğunu söyledi.
Yakın gelecekte dünya nüfusunun artışı, küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği ve Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı kaynaklı dünya genelinde hayvansal üretimde azalma yaşanacağının tahmin edildiğini bildiren Daloğlu, artan jeopolitik gerilimlerle gıda tedarik zincirindeki aksaklıkların da tarımsal ve hayvansal üretimdeki zorlukları derinleştireceğine işaret etti.
Daloğlu, Türkiye'de, sosyal ve ekonomik koşullar, kent nüfusunun artışı, turizm potansiyelinin büyümesi ve dış ticaret hacminin genişlemesi gibi nedenlerden dolayı hayvansal ürünlere talebin arttığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Et ve süt sektöründe regülasyon faaliyetlerini kararlılıkla sürdüren kurumumuz, arz fazlalığı olan dönemlerde alım müdahalesiyle, arz açığı olan dönemlerde ise piyasaya ürün ikame ederek müdahale etmektedir. Bu faaliyetleri yürütürken temel önceliğimiz, üretici maliyetlerini gözeterek üretimi daraltmadan, tüketicileri koruyacak makul bir fiyat politikası uygulamaktır."
Kurumda, 2022'de 706 milyon lira zarar oluştuğunun bilgisini veren Daloğlu, 2023'te 550 milyon lira, 2024'te ise 11 milyar lira kar gerçekleştiğini bildirdi.
Daloğlu, geçen yılın ocak ayı itibarıyla tüm banka kredilerinin ödendiğini, sonrasında herhangi bir banka kredisi kullanılmadığını ifade ederek, "Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına 2024'te yaklaşık 5 milyar lira 2025'te ise 8,5 milyar lira olmak üzere toplam 13,5 milyar lira kurumlar vergisi, temettü ve gelir vergisi ödenmiştir." diye konuştu.
"Geçen yıl 100 bin ton kırmızı et piyasaya arz edildi"
ESK'nin, 2023'te piyasadaki fiyat hareketliliğini dengelemek amacıyla kesimlik sığır ile sığır karkas ithalatına başladığını aktaran Daloğlu, şunları söyledi:
"Bu kapsamda kurumumuz 2023'te yaklaşık 64 bin ton, 2024'te ise yaklaşık 100 bin ton kırmızı et piyasaya arz etmiştir. Piyasanın ihtiyaçları doğrultusunda et arzı devam etmektedir. Ayrıca üreticilerimize besilik materyal temin etmek ve planlı üretimi sağlamak amacıyla 2024 ve 2025 yılı besilik büyükbaş hayvan ithalatı yetkisi Bakanlığımız tarafından kurumumuza verilmiştir. Aylara ve bölgelere göre planlaması yapılan besilik büyükbaş hayvan ithalatı kapsamında 2024 yılında 11 bin 131 ayrı besiciye 545 bin baş hayvan teslim edilmiştir. 2025 yılı için besilik hayvan tedariki devam etmektedir."
Daloğlu, kurumun 2016'dan itibaren süt piyasası regülasyonuna devam ettiğine de dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"ESK, sektörde oluşan arz fazlası çiğ sütü süt üreticisi birlikleriyle yapılan anlaşmalarla, Ulusal Süt Konseyinin belirlediği fiyattan satın alarak süt tozu üretmektedir. Bu faaliyetler kapsamında üreticilerimize 2016'dan 2024'e kadar 1,7 milyar lira ödeme yapılmıştır. 2024'te arz fazlası 54 bin ton, 2025 nisan ayı sonu itibarıyla yaklaşık 200 bin ton çiğ süt üreticilerimizden alınarak tereyağı, süt tozu ve krema üretilmiştir. Süt piyasası regülasyon faaliyetleri piyasa ihtiyaçları doğrultusunda devam etmektedir. Kamu yararını da gözeterek, hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici görevimizi kararlılıkla sürdürüyoruz."
Görüşmelerin ardından ESK'nin 2021-2022 yıllarına ilişkin hesapları ibra edildi.