Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın temaslarda bulunmak üzere Suriye'ye gitti. Ziyaretin terör örgütü SDG'nin Suriye ordusuna entegre olması için verilen sürenin dolmasına 9 gün kala gerçekleşmesi ise dikkat çekti.
Görüşmelerde, Esad rejiminin devrildiği 8 Aralık'ın birinci yıl dönümünü müteakip dönemde yapılacak ziyaret kapsamında siyasi, ekonomik ve güvenlik boyutlarıyla Türkiye-Suriye ilişkilerinin son bir yıllık seyrinin kapsamlı biçimde değerlendirilmesi ve Türkiye'nin ulusal güvenlik önceliklerini yakından ilgilendiren 10 Mart Mutabakatı'nın uygulanması sürecinin gidişatının ele alınması öngörülüyor. Ziyarette ayrıca, İsrail'in saldırganlığı nedeniyle Suriye'nin güneyinde beliren güvenlik riskleri üzerinde durulması bekleniyor.
SURİYE'NİN YENİDEN İNŞASI DA MASADA
Türkiye ve Suriye'nin ortak çıkarları ile Suriye'nin DEAŞ'la Mücadele Uluslararası Koalisyonu'na (DMUK) ahiren katılımı bağlamında, Suriye sahasında oluşabilecek kırılganlıktan istifade etmeye çalışan DEAŞ'ın yeniden canlanmasının önüne geçilmesine yönelik iş birliği de görüşülecek. Görüşmenin odak noktasını oluşturacak güvenlik meselelerinin yanı sıra Suriye'nin yeniden inşası için ikili düzeyde yürütülen projelerin ele alınması ve Suriye Hükümeti'nin kapasite inşası çabalarının desteklenmesine yönelik çalışmaların değerlendirmesinin yapılması da planlanıyor. Türkiye'nin Şam Büyükelçisi olarak atanan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz'ın da görüşmelerde bulunması öngörülüyor.
3+3 FORMATINDAKİ KARŞILIKLI ZİYARETLER
Esad rejiminin devrilmesinin ardından geçen bir yıllık süreçte Türkiye Suriye ilişkilerinde birçok alanda ivme yakalanmış, güvenlik ve ekonomi alanları başta olmak üzere ikili ve bölgesel düzeyde tarihi iş birliği fırsatları ortaya çıkmıştır. Türkiye, bir yandan yaklaşık 15 yıl süren Suriye ihtilafının yaralarının sarılmasına destek verirken, diğer yandan yeni iş birliği imkanlarının iki ülkenin menfaatleri doğrultusunda Suriye'nin istikrar ve güvenliğine hizmet edecek şekilde değerlendirilmesi için gerekli çabayı göstermektedir. Bu çerçevede Bakan Fidan, Esad rejimin devrilmesinin akabinde ilk olarak 22 Aralık 2024 tarihinde Suriye'yi ziyaret etmiştir. Bunu izleyen süreçte, Suriye'de yeni dönemde ortaya çıkan bu olumlu atmosferin doğal bir sonucu olarak Türkiye ve Suriye arasındaki karşılıklı üst düzeyli ziyaretler hız kaybetmeden devam etmektedir. Bu kapsamda, İki ülke arasında 3+3 formatında gerçekleştirilen görüşmeler de önemli bir yer tutmaktadır.
Bu çerçevede, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, beraberinde üst düzeyli bir heyetle, 15 Ocak 2025 tarihinde Türkiye'ye bir ziyaret gerçekleştirmişti. Ziyaret çerçevesinde, Dışişleri Bakanı Fidan, Milli Savunma Bakanı Güler ve MİT Başkanı Kalın Suriyeli muhataplarıyla bir araya gelmişti. Bu toplantıyı müteakiben Bakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Güler ve MİT Başkanı Kalın'la birlikte 13 Mart 2025 tarihinde Suriye'ye bir çalışma ziyaretinde bulunmuştu. İki ülke arasında güvenlik alanındaki iş birliği ile güncel gelişmelerin ele alındığı bir diğer toplantı ise, Bakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Güler ve MİT Başkanı Kalın ve Suriyeli muhataplarının katılımıyla, 12 Ekim 2025 tarihinde Ankara'da düzenlenmişti.
10 MART MUTABAKATI
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ve Şam yönetimi arasında, 10 Mart 2025 tarihinde 8 maddelik bir anlaşmaya varıldı. Mutabakatın yıl sonuna kadar uygulanması öngörülmüştü; ancak aradan geçen 9 aylık sürede anlaşmanın herhangi bir maddesinde uygulamaya geçilmedi.
BAKAN FİDAN: SABRIMIZ TÜKENİYOR
Terör örgütü SDG'nin mutabakat konusunda harekete geçmemesi ise Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın tepkisini çekmişti. "Sabrımız tükeniyor" ifadelerini kullan Bakan Fidan'ın bugün görüşmelerde 10 Mart Mutabakatı'nın uygulanması konusunda ciddi mesajlar vermesi bekleniyor.
İŞTE ANLAŞMA METNİNİN DETAYLARI
Suriye devlet haber ajansı SANA'nın haberine göre Şam'da Başkanlık Sarayı'nda karşılıklı imza altına alınan anlaşma metni şöyle:
