İsveç'in güneyinde yer alan Ronneby kasabası, içme suyunda tespit edilen PFAS (sonsuz kimyasallar) kirliliğiyle dünya gündeminde. On yıl önce bölge sakinleri üzerinde yapılan araştırmada, kanlarında güvenli eşiklerin yüzlerce kat üzerinde PFAS seviyelerine rastlandı.
Yangın Tatbikat Köpüğü İçme Suyuna Karıştı
Kirliliğin asıl sebebi ise İsveç Hava Kuvvetlerine ait bir üste yıllarca yangın tatbikatlarında kullanılan AFFF adlı kimyasal köpük. Bu köpük, yeraltı sularına karışarak Ronneby'nin içme suyu kaynaklarını zehirledi ve bu olay 2013'te kamuoyuna duyuruldu.
2014 yılında yapılan kan testlerinde özellikle çocuklarda 35 kata, bazı yetişkinlerde ise bu oran normalin 135 katına kadar çıktığı tespit edildi. The Guardian tarafından yapılan araştırmaya göre bu durum kasabanın sağlığını ve toplumsal yapısını doğrudan etkiledi.
2016’da Dava Açıldı, 2023’te Sonuçlandı: Mahkemeden Emsal Karar
Bölge halkı, yüksek kimyasallara maruz kaldığı için kanserden diyabete, bağışıklık sistemi sorunlarından doğurganlık problemlerine kadar pek çok sağlık sorunuyla karşı karşıya kaldı. PFAS'a dikkat çekmek için PFAS Derneği'ni kurdu ve haklarını aramak için durumu yargıya taşımaya karar verdiler.
2016 yılında bu zehirli kimyasalların içme suyuna karışmasına karşı su şirketine açılan dava Aralık 2023'te İsveç Yüksek Mahkemesi'nin tarihi kararıyla sonuçlandı. Mahkeme, kasaba sakinlerinin kan sonuçlarında tespit edilen yüksek PFAS düzeylerini 'kişisel zarar' olarak değerlendirerek su şirketini sorumlu buldu.
Bu emsal karar, benzer davalar için uluslararası alanda da umut ışığı oldu.
İlginizi çekebilir;
Dünyada 62 yıldır yanan tek kasaba: Centralia’da alevler neden söndürülemiyor?
Gerçeğin ortaya çıkması tam 10 yıl sürdü! Ünlü kayak merkezinde esrarengiz olaylar
25 yıl sonra gelen idam! Gazeteci katilinin pişmanlığı ve son akşam yemeği
